La Diada Nacional de Catalunya, kortweg La Diada, is dé feestdag van de regio Catalonië. Op 11 september hangen er meer Catalaanse vlaggen uit dan ooit en gaan inwoners massaal de straat op. Hoewel het officieel een regionaal feest is, noemen de Catalanen het toch hun ‘nationale’ feestdag.
Inhoud
- Spaanse bezetting
- Het nationalisme en Franco
- Wat te doen tijdens La Diada op 11 september in Barcelona?
- Plechtigheden en demonstraties
- Onafhankelijkheidsvlag
Tijdens La Diada wordt de slag om Barcelona herdacht. Op 11 september 1714, tijdens de Spaanse successieoorlog, moest het kasteel van Cardona (ten noorden van Barcelona) zich als laatste oord van verzet overgeven, nadat Barcelona was gevallen.
Spaanse bezetting
Na de val van Barcelona richtte Filips V, die koning was geworden van Spanje een streng centralistische staat op. De verregaande zelfstandigheid van Catalonië werd volledig afgeschaft. Veel Catalanen menen dat zij sinds dat moment echt ‘bezet’ zijn door de Spanjaarden.
Eigenlijk helemaal geen feestdag dus, die 11 september 1714. De feestelijkheden ontstonden dan ook niet meteen na de Catalaanse nederlaag. Oorspronkelijk ging het om herdenkingsdiensten voor de slachtoffers die tijdens de Successieoorlog en de daaropvolgende inname waren gevallen.
Het nationalisme en Franco
In de loop van de negentiende eeuw groeit, net als op veel andere plekken in Europa, ook in Catalonië het streven naar een sterkere eigen identiteit en taal. La Diada blijkt een uitgelezen dag om dat streven te uiten. Onder de dictatuur van José Antonio Primo de Rivera (1923-1930) raakt de feestdag op de achtergrond en onder Franco is het vieren van La Diada, net als andere Catalaanse feesten, symbolen en de taal, strikt verboden.
Op 11 september 1976, niet lang na de dood van Franco, komt het in Barcelona tot één van de grootste betogingen van de geschiedenis van de stad. Meer dan een miljoen mensen eisen meer autonomie voor Catalonië. Deze datum kan beschouwd worden als het keerpunt voor La Diada, wat sindsdien een echte feestdag is.
In 1980 wordt de ‘nationale’ feestdag van Catalonië tot officiële feestdag vastgelegd. Catalanen zijn op die dag vrij, de scholen blijven dicht en de meeste winkels zijn gesloten. Houd rekening met grote demonstraties op straat.
Fietstours op maat langs Barcelona’s highlights en verborgen plekken. Vanaf €31,50
Wat te doen tijdens La Diada op 11 september in Barcelona?
Shoppen gaat ‘m dus niet worden op deze dag, maar verder is er in Barcelona genoeg te doen op 11 september. En het leuke is, vaak kan dat zelfs helemaal gratis!
Zo kun je een bezoek brengen aan het regiopaleis (Palau de la Generalitat) op het Plaça Sant Jaume in de gotische wijk, en aan het parlement van Catalonië, in het Ciutadella Park. Je leert er alles over de historie van het gebouw en natuurlijk over deze politieke instelling en haar 135 parlementariërs.
Schrijf je hier in om het Palau de la Generalitat te bezichtigen. Dit jaar kan dat ook al op zondag 10 september. Om het parlement te bezichtigen hoef je je niet in te schrijven.
De tuin achter het parlement in volle bloei
Tussen het park en de Arc de Triomf vinden aan het eind van de dag concerten en optredens plaats. Catalanen komen hier samen om feest te vieren voor de vrijheid ‘Festa de la Llibertat’. Ook op Plaça Catalunya vinden op 11 september concerten plaats.
Daarnaast is een bezoek aan het Historisch Catalaans museum op deze dag kosteloos. Tot 14.30 uur worden er elk halfuur gratis rondleidingen gegeven, waarin wordt verteld over de Successieoorlog en 11 september 1714. Zowel de permanente als tijdelijke expositie zijn te bezoeken.
Ook het Catalaanse kunstmuseum MNAC, het Palau Güell en het Historisch Museum van Barcelona MUHBA zijn op 11 september gratis toegankelijk. Ook het Palau de la Virreina en het El Born CCM zijn gratis te bezoeken en hier worden tevens rondleidingen georganiseerd.
De meeste toeristische bezienswaardigheden zijn op 11 september gewoon geopend en er zijn ook genoeg restaurants die gewoon openen.
Samengevat bezoek je op 11 september gratis:
- Palau de la Generalitat
- Parlament de Catalunya
- MNAC
- Museu de Història de Catalunya
- Palau Güell
- MUHBA
- Palau de la Virreina
- El Born CCM
Plechtigheden en demonstraties
11 september begint traditioneel met een ceremonie bij het monument ter ere van Rafael Casanova in de buurt van het Plaça Urquinaona (hoek Carrer d’Ali Bei en Ronda Sant Pere). De voornaamste Catalaanse politici zijn hierbij aanwezig om gedenkkransen te plaatsen.
Catalanen gaan op 11 september massaal de straat op om te demonstreren. Vanzelfsprekend zijn de demonstraties in de Catalaanse hoofdstad Barcelona vaak het grootst. De afgelopen jaren kwamen daar vaak een miljoen mensen op af. In 2014 werd er over een lengte van elf kilometer een menselijke ‘V’ gevormd. Die V stond voor ‘Victoria , ‘Voluntat’ en ‘Votar’, wat overwinning, vrije wil en stemmen betekent.
Vanwege de corona-pandemie en door het verminderde onafhankelijkheidsstreven was er in 2020 geen massale demonstratie in de stad. In 2021 gaat de optocht van Plaça Urquinaona naar het stadspark La Ciutadella via de Vía Laietana.
Sindsdien zijn de omvang en intensiteit van de demonstraties blijven schommelen. Hoewel La Diada nog steeds een dag van grote betekenis is, zijn de afgelopen jaren kleinere, meer lokale bijeenkomsten georganiseerd in vergelijking met de massale protesten uit het verleden. Factoren zoals het afgenomen momentum van de onafhankelijkheidsbeweging en de voortdurende politieke ontwikkelingen in Spanje hebben bijgedragen aan deze verschuiving.
Ondanks de kleinere menigten blijven demonstraties een belangrijk onderdeel van La Diada. Veel Catalanen gebruiken deze dag om hun verlangen naar meer autonomie of onafhankelijkheid te uiten. De sfeer is nog steeds doordrenkt van culturele trots en politiek activisme, ook al zijn de massale betogingen uit het verleden minder frequent geworden.
Onafhankelijkheidsvlag
Wie het leuk of interessant vindt, kan aanhaken bij de demonstratie. Om er echt bij te horen, kun je maar beter een Catalaanse vlag bij de hand houden. En dan bij voorkeur de estalada. Dat is de geel-rood gestreepte vlag met het blauwe driehoek en witte ster. In Barcelona zie je ‘m overal aan balkons hangen. De estalada is de vlag voor onafhankelijkheid. De geel-rood gestreepte vlag zonder ster, is de vlag van de regio Catalonië.
De estalada werd begin twintigste eeuw voor het eerst gebruikt. Later, in de jaren ’70 van de vorige eeuw, zag je steeds vaker een variant op de Catalaanse onafhankelijkheidsvlag verschijnen, namelijk die met een rode ster. Deze laatstgenoemde vlag wordt vaak gebruikt door socialistische partijen.
Lees ook dit artikel over El Born CCM, waar de val van Barcelona ieder jaar wordt herdacht.