Wie Barcelona zegt, zegt Gaudí. Tijdens een stedentrip naar de Catalaanse hoofdstad, kun je niet om deze architect heen. De Sagrada Família groeide uit tot het symbool van de stad en ook andere werken van de beroemde architect ontvangen dagelijk duizenden bezoekers. In dit artikel heb ik alle gebouwen van Antoni Gaudí op een rij gezet en vertel ik je meer over zijn leven en werk.

Gaudí’s erfenis in Barcelona: alle gebouwen op een rij

1. Sagrada Família

De Sagrada Família is hét symbool van Barcelona. De bouw van deze modernistische kerk begon in 1882, maar Antoni Gaudí’s meesterwerk is anno 2026 nog altijd niet klaar. De belangrijkste reden daarvoor is de bekostiging. Als boetekerk moest de Sagrada Família volledig worden betaald uit donaties en die waren schaars. Gaudí collecteerde zelfs persoonlijk van deur tot deur.

Hier lees je alles over de Sagrada Familia

2. Park Güell

Het beroemde Park Guëll biedt een kijkje in Gaudí’s rijke fantasiewereld én een prachtig uitzicht over Barcelona. De door Gaudí ontworpen stadstuin was voorheen altijd gratis te bezoeken, maar sinds 2013 heb je een entreekaartje nodig voor het monumentale deel.

3. La Pedrera

Koraalrif, duinlandschap of zandstrand? De officiële bijnaam die Casa Milà kreeg vanwege zijn façade is La Pedrera (De Steengroeve). Maak kennis met een modernistisch hoogstandje binnen de organische architectuur.

Hier lees je alles over Casa Milà (La Pedrera)

4. Casa Batlló

Gaudí’s meest sprookjesachtige werk had in de Efteling niet misstaan. Casa Batlló is een ode aan de Catalaanse patroonheilige Sant Jordi (Sint-Joris) en dat komt onder meer tot uiting in de pastelkleurige drakenstaart op het dak.

Hier lees je alles over Casa Batlló

5. Casa Museu Gaudí

Midden in de tuinstad Park Güell staat de vroegere woning van Antoni Gaudí, tegenwoordig een museum dat is gewijd aan de beroemde architect. Tickets voor het museum kun je extra toevoegen aan je bezoek naar Parc Güell.

Hier lees je alles over Casa Museu Gaudí

6. Palau Güell

Gaudí in een sober jasje. Palau Güell werd door Barcelona’s huisarchitect gebouwd in opdracht van Eusebi Güell en was een van zijn eerste opdrachten. Laat je niet misleiden door de ingetogen uitstraling, het interieur en dak van dit paleisje zijn spectaculair.

Hier lees je alles over Palau Güell

7. Casa Vicens

Antoni Gaudí’s debuut in Barcelona was Casa Vicens, dat hij als zomerhuis ontwierp in opdracht van tegelfabrikant Manuel Vicens i Montaner. De uitbundige Arabische uitstraling komt in zijn latere werken niet meer terug. Dit is misschien wel mijn favoriete bouwwerk van Gaudí.

Hier lees je alles over Casa Vicens

8. Torre Bellesguard

De Torre Bellesguard, op dit moment nog altijd bewoond, is sinds 2013 gedeeltelijk opengesteld voor publiek. Officeel heet dit optrekje Casa Figueras, begin vorige eeuw door Gaudí ontworpen in neogotische stijl. In de zomermaanden worden in de tuin muzikale zomeravonden georganiseerd. Toegangskaarten voor de Torre Bellesguard moeten van tevoren online gereserveerd worden.

Hier lees je alles over de Torre Bellesguard

9. Pabellones de la Finca Güell

De Pabellones de la Finca Güell (Paviljoens van het Buitenhuis Güell) is een serie gebouwen in de wijk Pedrables, die door Gaudí werden ontworpen tussen 1883 en 1887, tijdens zijn oriëntaalse periode. Het was de eerste opdracht van zijn mecenas Eusebio Güell.

Hier lees je alles over de Pabellones de la Finca Güell

De crypte van de Colònia Güell

De crypte van de Colònia Güell bevindt zich net even buiten Barcelona-stad, maar is goed bereikbaar met de trein. De crypte wordt beschouwd als oefening voor de latere Sagrada Família en was bestemd als geloofsruimte voor de arbeiders in de arbeiderskolonie Colònia Güell. Erg leuk om te bezoeken voor de gevorderde Barcelona-ganger.

Lees hier alles over de crypte in de Colònia Güell

---

---

Antoni Gaudí, wie was hij eigenlijk?

Antoni Gaudí werd in 1852 in de Catalaanse stad Reus geboren. Op zijn zeventiende trok hij naar Barcelona, waar hij architectuur studeerde.

Om zijn studie te bekostigen werkte hij van meet af aan bij architecten in de stad. Uitblinken deed hij niet, maar opvallen des te meer, want toen hij in 1878 zijn diploma ontving, sprak de directeur van de academie de inmiddels beroemde woorden: ‘Ik heb óf een idioot, óf een genie laten slagen’.

Gaudí’s meesterwerk, met stip het meest beroemde modernistische bouwwerk in de stad, is de Sagrada Família, een absolute must-see bij een bezoek aan Barcelona. De opdracht voor de kathedraal die nog altijd in de steigers staat, sleepte de jonge dandy Gaudí al in 1882 in de wacht, toen hij nog nauwelijks naam had gemaakt.

Andere opdrachten had hij voornamelijk te danken aan de goede contacten die hij onderhield met rijke Catalaanse families, waaronder zijn mecenas de industrieel Eusebi Güell.

In de hele stad zul je zijn erfenis tegenkomen, van de straatstenen op de Passeig de Gràcia tot aan de lantaarns op het Plaça Reial. Naast de Sagrada Família, behoren ook Park Güell, Casa Milà, Casa Batlló en Palau Güell tot de belangrijkste bezienswaardigheden in de stad.

Wat is het Catalaans modernisme?

Het Catalaans modernisme is een stroming in de architectuur en kunst uit de laatste decennis van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Het is vergeljkbaar met Jugendstil in Duitsland en Art Nouveau in Frankrijk. Alle drie deze stromingen kenmerken zich door uitbundige decoratie en natuurlijke vormen.

Het was de tijd van de belle époque en optimisme, vooruitgangsgeloof en economische welvaart hadden een positieve weerslag op culturele en artistieke creativiteit in de samenleving.

Maar in Catalonië was er nog meer aan de hand. Hier kenmerkte de tijdsgeest zich door de Renaixença, de herontdekking van de Catalaanse cultuur, taal en identiteit. Modernisten gebruikten hun werk om hun eigen nationalistische idealen te uiten en te verspreiden.

Het Catalaans modernisme kent een relatief korte bloeiperiode, van pakweg 1890 tot 1910. Dat de stroming toch een onuitwisbare stempel op Barcelona heeft gedrukt, is mede het gevolg van de stadsuitbreiding – de aanleg van de wijk Eixample – die precies in die periode viel. Hier kregen modernistische architecten de ruimte en dat resulteerde in wat tegenwoordig bekendstaat als een groot modernistisch openluchtmuseum.

De Passeig de Gràcia.

De ‘andere Gaudí’s’ in Barcelona

Antoni Gaudí is de bekendste vertegenwoordiger van het modernisme, maar hij was zeker niet de enige modernist in Barcelona eind negentiende en begin twintigste eeuw. De lijst met tijd- en stijlgenoten is lang. Lluís Domènech i Montaner en Josep Puig i Cadafalch vormen na Gaudí de belangrijkste modernistische bouwmeesters. Ook hun erfgoed is de moeite waard.

Dat er niet van een eenvormige beweging kan worden gesproken, blijkt direct als we deze drie grote modernisten met elkaar vergelijken.

Waar Antoni Gaudí, de grootste modernist en de belangrijkste Catalaanse architect aller tijden, zich gaandeweg zijn leven ontwikkelt tot conservatief modernist en zich verzet tegen de verloedering van de samenleving als gevolg van de industrialisatie, gaan bij Lluís Domènech i Montaner het modernisme en de vooruitgang juist hand in hand. De nummer drie, Josep Puig i Cadafalch, kan eerder in het kamp van Gaudí worden ingedeeld.

Lluís Domènech i Montaner

De politicus Lluís Domènech i Montaner was de ontwerper van het allereerste modernistische pand in Barcelona, het gebouw van de uitgeverij Muntaner i Simon dat in 1880 werd geopend. Tegenwoordig zit hier een museum gewijd aan de Catalaanse artiest Antoni Tàpies.

Ook leverde omènech i Montaner een bijdrage aan de Wereldtentoonstelling van 1888 met El Castell dels Tres Dragons (Het kasteel van de drie draken), in het Parc de la Ciutadella. Zijn meesterwerken zijn echter het Hospital de la Santa Creu i de Sant Pau en het Palau de la Música Catalana.

Hospital de la Santa Creu i Sant Pau

Het ziekenhuis Hospital de la Santa Creu i Sant Pau is het grootste modernistische complex van Catalonië. Het ziekenhuis werd tussen 1902 en 1930 aangelegd. Het is mijn favoriete bezienswaardigheid in Barcelona.

Lees hier alles over het Hospital de Sant Pau

Palau de la Música Catalana

De pompeuze concertzaal die Lluís Domènech i Montaner aan het begin van de twintigste eeuw bouwde in opdracht van de Catalaanse muziekvereniging is een lust voor het oog.

Lees hier alles over het Palau de la Música

Josep Puig i Cadafalch

De architect Josep Puig i Cadafalch wordt gezien als laatste belangrijke vertegenwoordiger van het Catalaans modernisme. Hij ontwierp verschillende panden in de woonwijk Eixample. Toen de kunststroming uit de mode raakte, ontwikkelde de bouwmeester zich tot de eerste exponent van het zogenoemde noucentisme, dat ook een typische Catalaanse architectuurstroming is.

Enkele voorbeelden van de werken van Puig i Cadafalch zijn Casa Amatller, het Palau Baró de Quadras waar Casa Asia is gevestigd, Casa Terrades, dat bekend is onder de naam Casa de les Punxes  en Casa Macaya.

Modernistische route door Barcelona

De fantastische modernistische architectuur is voor mij zeker een van de redenen dat ik zo van Barcelona hou. De afgelopen 23 jaar ontdekte ik tientallen modernistische hoogstandjes van buiten en van binnen voor de vele reisgidsen en artikelen die ik schreef en voor mijn tours.

De meest bijzondere locaties heb ik voor je verzameld in twee routes, een fiets- en een wandelroute. Met mijn handige route-app kom je langs mijn aanraders. Bij elke locatie lees het verhaal wat erbij hoort. Een hele fijne manier om de belangrijkste modernistische bouwwerken te ontdekken.

Modernistische cafés

Heb je na het bekijken van de uitgebreide modernistische erfenis in Barcelona nog steeds geen genoeg van deze 19-eeuwse kunststroming? Schuif dan aan voor een kop koffie of een drankje in een van de modernistische cafés in de stad.

• Café van het Palau de la Música – Bij het muziekpaleis Palau de la Música zit een prachtig café waar je een kop koffie kunt krijgen, maar ook kun lunchen. Een leuke plek voor een pauze. De cafetaria is – net als de rest van het gebouw – volledig in modernistische sfeer.
• Café Vienés – Café Vienés is het meest luxe etablissement onder de modernistische cafés in de stad. Het is gevestigd in het vijfsterrenhotel Casa Fuster, maar je hoeft hier niet te overnachten om er op de comfortabele sofa’s een cocktail te bestellen. Het gebouw is ontworpen door Lluís Domènech i Montaner en werd in 1911 door de rijke Barcelonese familie Fuster als woning in gebruik genomen. Café Vienés, Passeig de Gràcia 132.
• London Bar – London Bar is een klassieker in het centrum van Barcelona. Het café opende zijn deuren in 1910 en werd bezocht door artiesten als Salvador Dalí, Pablo Picasso en Ernest Hemingway. Aan de muren hangen grote ouderwetse spiegels, het crèmekleurige houtwerk is voorzien van uitbundige goudgekleurde decoratie en in de marmeren bar zijn bloemenmotieven gehouweeld. London Bar, Carrer Nou de la Rambla 34. 
• Café del Centre – Misschien wel de bekendste onder de modernistische cafés is Café del Centre in de wijk Eixample. De vloeren, de bar, de lampen en tafeltjes en stoelen: het Barcelona uit vervlogen tijden komt hier opnieuw tot leven. Je kunt er ook een hapje eten. Café del Centre, Carrer Girona 69.